ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ

9 Μαϊου 1945

«Κάθε άνθρωπος που αγαπά την ελευθερία, χρωστάει στον Κόκκινο Στρατό περισσότερα από ό, τι μπορεί ποτέ να πληρώσει» (Έρνεστ Χεμινγουέι)

Στις 9 Μαΐου 1945 η Σοβιετική ηγεσία ανακοίνωσε την Νίκη των Συμμαχικών Δυνάμεων έναντι των Δυνάμεων του Άξονα στην Ευρώπη, ύστερα από την τελετή υπογραφής και παράδοσης των Γερμανικών Στρατευμάτων που έγινε στο Βερολίνο τα ξημερώματα της 8^ης Μαΐου.

Από την πρώτη στιγμή η 9^ηΜάη έγινε αντικείμενο διενέξεων μεταξύ της ΕΣΣΔ και των ΗΠΑ  τόσο για την ημερομηνία που παραδόθηκαν οι Ναζί αλλά κυρίως για το ευρύτερο Ιστορικό και Πολιτικό της νόημα.

Πολύ σύντομα την προσπάθεια αλλοίωσης της Ιστορικής Αλήθειας ανέλαβε και η Ευρωπαϊκή Ένωση όπου τελκά με το Πρόγραμμα «Πολίτες για την Ευρώπη» διατύπωσε την αρχή «του Κόκκινου και Μαύρου Φασισμού» εξισώνοντας ιστορικά τις προσωπικότητες των Στάλιν-Χίτλερ. Η επίσημη πλέον ιδεολογική θέση της ΕΕ για τον Β’ΠΠ διατυπώνεται ως « ένας πόλεμος που υπήρξαν θύματα και από τις δύο πλευρές» αφαιρώντας το πραγματικό περιεχόμενο του Πολέμου που ήταν η μάχη της Ανθρωπότητας ενάντια στον Φασισμό και την Ολοκληρωτική λογική για την ουσία του Ανθρώπου.

Στην Ελλάδα με «ανοιχτά» όλα τα θέματα που ανάγονται στην περίοδο του  1940-1945, είτε πρόκειται για ζητήματα πολεμικών αποζημιώσεων από το διάδοχο κράτος της Γερμανίας είτε για ζητήματα Ιστορίας, συνεχίζεται η ιδεολογική αντιπαράθεση μεταξύ της ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης κατά των Γερμανικών στρατευμάτων Κατοχής και των υμνητών του Χιτλερικού Φασισμού.  Στην  Ελλάδα  που όπως και σε άλλες χώρες στην Ευρώπη, υπουργοποιούνται υμνητές αλλά και συνεχιστές των έργων των Ναζί ενώ με ειδικούς νόμους, ανιστόρητες και παραδομένες κυβερνήσεις απαγορεύουν τα σύμβολα αλλά και κάθε αναφορά στο ρόλο του Κόκκινου Στρατού και της  Σοβιετικής Ένωσης.

Τιμούμε την 9^η Μαΐου ως «Μέρα της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών» την Τρίτη 4μμ στο Μνημείο Σοβιετικού Στρατιώτη στη διασταύρωση της οδού Φιλαρέτου με τη Λ.Συγγρού στο ύψος της Καλλιθέας.

                                                                                     

Τα μεγάλα σκάνδαλα της μεταπολίτευσης και το "ταμείο" για τον ελληνικό λαό.

Παραθέτω στο κείμενο που ακολουθεί τα μεγάλα σκάνδαλα της μεταπολίτευσης για να αποδείξω δυο ισχυρισμούς που πιστεύω ότι δεν είναι μόνο δικοί μου.

1. Ο,τι κάθε σκάνδαλο ξεσπάει όταν διακυβεύονται ευρύτερα συμφέροντα πολιτικών αξιωματούχων, διοικητικών στελεχών και μεγάλων επιχειρηματιών, 

2. Ο,τι κάθε σκάνδαλο όσο μεγάλο και να είναι στο τέλος καταλήγει στην καταλήστευση του λαού. Όσον αφορά στο ζήτημα της δημοκρατίας και της κρατικής-πολιτικής διαφθοράς με 3 μόνο εξαιρέσεις όπως θα δείτε παρακάτω, από το 1981 μέχρι το 2018 όλα τα εμπλεκόμενα πρόσωπα αθωώθηκαν ενώ οι μηχανισμοί έμειναν άθικτοι και ικανοί να επαναλάβουν τις ίδιες ανομίες.

- Νομίζω ότι η συζήτηση αυτή είναι αναγκαία σε μια στιγμή που η κυβερνητική εξουσία της Νέας Δημοκρατίας, και τα πολιτικά συμφέροντα κομμάτων της αντιπολίτευσης (ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ) είναι όσο ποτέ άλλοτε δεμένα και εξαρτώμενα από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ στον πόλεμο που διεξάγουν με τη Ρωσία στο έδαφος της Ουκρανίας.  Η γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας και της Τουρκίας πρέπει να αξιοποιηθεί προς όφελος της Δυτικής συμμαχίας. Για να γίνει αυτό απαιτούνται υποχωρήσεις και από τις δύο χώρες. Το θέμα για την Ελλάδα είναι ποιες υποχωρήσεις ζητά το συμφέρον του ΝΑΤΟ δηλ. βασικά των ΗΠΑ, και ποια κυβέρνηση, πρωθυπουργός η κυβερνητικός συνασπισμός θα τις υπογράψει. Το ότι σε αυτά τα πλαίσια μέρος της αριστεράς αξιολογεί το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων του Μαξίμου ως "το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς στην Ευρώπη από την χειρότερη κυβέρνηση της μεταπολίτευσης", τοποθετώντας το ως πρώτο σε σπουδαιότητα και επειδή δεν δικαιολογείται άγνοια, σημαίνει ότι γίνεται σκοπίμως γιατί αυτό το κομμάτι της αριστεράς είναι έτοιμο να υποστηρίξει την υπογραφή των υποχωρήσεων που απαιτεί το ΝΑΤΟ και έχουν σχέση όπως όλοι καταλαβαίνουμε με το Αιγαίο, το Κόσοβο και την ολοκλήρωση των Πρωτοκόλλων της συμφωνίας των Πρεσπών. Είναι μια ζοφερή πραγματικότητα.

-Ας δούμε όμως, πράγματι βρισκόμαστε μπροστά σε μια χωρίς προηγούμενο κατάσταση από άποψη πολιτικής διαφθοράς στη χώρα μας;

1. Σκάνδαλο Τόμπρα 1981-1989: -

Τόμπρας, προσωπικός φίλος του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, γενικός διευθυντής του ΟΤΕ. Το όνομά του συνδέθηκε με μαζικές παρακολουθήσεις πολιτικών προσώπων που έφτασαν μέχρι και σε διαρροές συνομιλιών του Κ. Καραμανλή (διάβασα χθες σε κείμενο ότι η παρακολούθηση συνομιλιών του Δένδια είναι εσχάτη προδοσία, συγκρατηθείτε λίγο γιατί έπρεπε να τους έχουμε κρεμάσει όλους).

-Αποτέλεσμα: ο Τόμπρας αθωώθηκε, σταμάτησε η δίωξη και λίγο πριν φύγει από τον ΟΤΕ υπέγραψε με τη Ζήμενς την ψηφιοποίηση τηλεφωνικών συνδέσεων σε σύμβαση ύψους 32,5 δις

2. Σκάνδαλο Καλαμποκιού 1986-1989

-Εμπλεκόμενοι, Ν. Αθανασόπουλος π.αν.υφ. οικονομικών- Σούλης Αποστολόπουλος εταιρεία ΙΤCΟ (κρατική εμπορική εταιρεία για τη διαμόρφωση τιμών). Οι ωφελούμενοι από την βάφτιση του καλαμποκιού σε ελληνικό (Καβάλας) γλύτωσαν 182.000.000 από εισφορές ενώ κέρδισαν μεγάλα ποσά από τη διαμόρφωση των τιμών πώλησης σε υψηλά επίπεδα. Ο Αθανασόπουλος καταδικάστηκε σε 3,5 χρόνια φυλακή και σε 19 μήνες αποφυλακίστηκε, ενώ η Ελλάδα χρεώθηκε με πρόστιμο από την ΕΟΚ 600.000.000 δρχ.

3. Το σκάνδαλο του αιώνα:

-Εδώ θα μείνουμε λιγάκι παραπάνω γιατί αυτό το σκάνδαλο πραγματικά κόντεψε να διαλύσει τη χώρα και λόγω της έκτασής του αλλά και των διεθνών συνθηκών που και τότε ήταν κρίσιμες. 

1984: Ο Γ. Κοσκωτάς αγοράζει την τράπεζα Κρήτης με αντίτιμο 1 δις και προκαταβολή 150.000.000. Οι καταθέσεις στην τράπεζα Κρήτης αυξάνονται κατακόρυφα λόγω των καταθέσεων των ΔΕΚΟ αλλά και ιδιωτών. 

-1987: Ο Κοσκωτάς αγοράζει την ΠΑΕ Ολυμπιακός από τον τότε Μαρινάκη που ήταν ο εφοπλιστής Νταϊφάς.

-Ο Κοσκωτάς χρησιμοποιεί τις καταθέσεις της τράπεζας για την αγορά των διαφόρων επιχειρήσεων. Το 1987 "αρχίζουν να έρχονται πληροφορίες για το ποινικό παρελθόν του Κοσκωτά". Οπα, στο επαγγ. επιμελητήριο για να γραφτείς μέλος προσκομίζεις το λευκό ποινικό σου μητρώο. Αλλά ποιος να του το ζητήσει; Αφού ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ ο Μ. Κουτσόγιωργας έχει άμεση εμπλοκή στην Τράπεζα Κρήτης μέσω του Γ. Μαντζουράνη (ναι αυτού που ξεπλύθηκε και τώρα είναι υποστηριχτής της προοδ. συμμαχίας του Σύριζα, αλλά τέτοια παιδιά δεν χάνονται) ο οποίος αφού είχε διατελέσει Γενικός Γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, το 1988 ανοίγει τραπεζικό λογαριασμό στην Ελβετία στο όνομα του Μένιου Κουτσόγιωργα, όπου λίγο πριν αναλάβει επίτροπος της Τράπεζας Κρήτης, καταθέτει στο λογαριασμό του Μ.Κ. 1.200.000 δολ. Ταυτοχρόνως υψηλού επιπέδου στελέχη του δημοσίου είναι συνεργάτες της Τράπεζας. 

Είναι τόσο μεγάλο το σκάνδαλο αφού περιλαμβάνει βασικά στελέχη της κυβέρνησης όπου δημιουργείται πολιτικό πρόβλημα. Η βουλή ψηφίζει με μυστική ψηφοφορία  την παραπομπή 5 ατόμων στο ειδικό δικαστήριο με πόρισμα ( 27/9/1989 μια μέρα μετά τη δολοφονία του Π. Μπακογιάννη)της ειδικής ανακριτικής επιτροπής που είχε συσταθεί για τη διερεύνηση του προβλήματος. Τα 5 άτομα ήταν ο πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μένιος Κουτσόγιωργας, ο Δ. Τσοβόλας, ο Γ. Πέτσος και ο Π. Ρουμελιώτης.

Ο Α. Παπανδρέου απαλλάχθηκε από την κατηγορία της ηθικής αυτουργίας σε απιστία κατ'εξακολούθηση σε βαθμό κακουργήματος με την οριακή πλειοψηφία 7-6.

-Δημιουργήθηκε πολιτικό κενό και μέσα σε μια πραγματικά διαλυτική κατάσταση προέκυψε η κυβέρνηση Τζαννετάκη μιας και ήταν αδύνατον να ειπωθεί στον ελληνικό λαό ότι το ΚΚΕ δεν αναλαμβάνει καμιά πρωτοβουλία. (Προσωπικά ως μέλος της ΚΕτου ΚΚΕ τότε ψήφισα και την κυβέρνηση Τζαννετάκη και την παραπομπή του Α.Π. στο ειδικό δικαστήριο).

-Οι καταθέσεις της Τράπεζας Κρήτης το 1988 έφταναν το ποσό των 13 δις.

4. Σκάνδαλο  φούσκα του Χρηματιστηρίου 1999-2002

το χρηματιστήριο πέφτει από τις 6500 μονάδες στις 2000, χιλιάδες άνθρωποι χάνουν τα λεφτά τους, σημειώνονται αυτοκτονίες. 

5. Ζήμενς- Μίζες, υπόθεση Χριστοφοράκου 2008. Κονδύλι της εταιρείας που ξεπερνούσε τα 100 εκ. προοριζόταν για τον χρηματισμό πολιτικών προσώπων και επιχειρηματιών. Η Ζήμενς υπογράφει μια σειρά συμβάσεων με το ελλ. δημόσιο.

6. NOVARTIS. Στις 6-2-2018 φτάνει η υπόθεση στη Βουλή. 3 δις το έλλειμμα του Ελλ. δημοσίου.

7. Μονή Βατοπεδίου: 2008-2011, μέσω της εκκλησίας γίνεται προσπάθεια μεταβίβασης εκκλησιαστικών οικοπέδων μεγάλης αξίας σε εταιρείες οφσορ. Φυλακίζεται ο Εφραίμ και αποφυλακίζεται. Για οποιαδήποτε εμπλοκή πολιτικού προσώπου αποφασίσζεται ότι το αδίκημα έχει παραγραφεί.

8. Σκάνδαλο ο γιατρός που έτρεχε γρήγορα. Υπεξαίρεσε 30 εκ από τα ταμεία του δήμου Θεσσαλονίκης, το έλλειμμα του δήμου ξεπέρασε τα 50 εκατομ. Καταδικάστηκε σε ισόβια, τα ισόβια έγιναν 12 χρόνια και αφού έμεινε στη φυλακή 2 χρόνια, 5μήνες και 1 ημέρα, απολύθηκε.

9. Σκάνδαλο Ακης Τζοχατζόπουλος : Γερμανικά υποβρύχια, μίζες, παθητική δωροδοκία σε βάρος του ελλ. δημοσίου. Καταδικάστηκε.

10. Λίστα Λαγκάρντ: 2012-2018 φυγή καταθέσεων επωνύμων στην Ελβετία, σε 400.000.000 ευρώ υπολογίζεται η ζημιά του ελλ. δημοσίου, καταδικάστηκε το ζεύγος Παπαντωνίου.

11. Σκάνδαλο παρακολούθησης κυβερνητικών στελεχών και στελεχών της αντιπολίτευσης από το πρωθυπουργικό γραφείο, όπως και μαζικές παρακολουθήσεις πολιτών, σε εξέλιξη.

-Όπως βλέπουμε κάθε σκάνδαλο μας χρεώνει και μερικά εκατομμύρια ως και δις. Εκτός από αυτό το αποτέλεσμα για όλους εμάς τίποτα απολύτως δεν διορθώνεται ούτε στο κράτος ούτε στο πολίτευμα. Και ερχόμαστε στην αρχή. Αφού κάθε 5 χρόνια έχουμε ένα τεράστιο σκάνδαλο η δουλειά μας ποια είναι; να μετρήσουμε ποιο είναι το μεγαλύτερο; 

 

"Δεν διαλέγουμε Ιμπεριαλιστή" γιατί έναν ξέρουμε και αυτόν εμπιστευόμαστε;

 Τα Λενινιστικά "Τετράδια για τον Ιμπεριαλισμό" περιέχουν αποσπάσματα από 148 βιβλία: 106 Γερμανικά, 23 Γαλλικά, 17 Αγγλικά, 2 σε Ρωσική μετάφραση και 232 άρθρα σε 49 διαφορετικές εκδόσεις.

Τα Τετράδια αποτελούν υπόδειγμα επιστημονικής έρευνας όπου "επαληθεύονται αυστηρότατα τα στοιχεία των αστών επιστημόνων και γίνεται κριτική επεξεργασία τους". (Λένιν)

Η επιστημονική αξία του έργου είναι τεράστια (τόμος 28 Απαντα Λένιν) αφού μπορεί κανείς να βρει όλα τα οικονομικά στοιχεία της εποχής του μονοπωλιακού καπιταλισμού και να κατανοήσει την ουσία του έργου του Λένιν για τον Ιμπεριαλισμό που είναι "η αντίδραση σε όλη τη γραμμή με χαρακτηριστικό γνώρισμα την στρατιωτικοποίηση της οικονομίας" Το ζούμε αυτό σήμερα; Ναι. Ζούμε αυτό ακριβώς. Με μια διαφορά, ενώ ο Λένιν εκτιμούσε ότι ο ιμπεριαλισμός είναι τελικό στάδιο του καπιταλισμού σε μια ευθεία γραμμή, δηλ. με τις επαναστάσεις κατά της αποικιοκρατείας (δεν είχε γίνει ακόμη η επανάσταση, βρισκόμαστε στο 1916) όπου το μπλοκ των μονοπωλιακών δυνάμεων του κόσμου ήταν ενιαίο, εκτιμούσε τον μαρασμό και το σάπισμα του καπιταλισμού αφού θα έχανε τη δυνατότητα να κλέβει τον πλούτο των αποικιών σε Ασία, Αφρική και Λατινική Αμερική. Σήμερα, χωρίς να χάνεται η ουσία αυτών των εκτιμήσεων, το έργο παίζεται λίγο διαφορετικά. 

-Συνέβη κάτι στην πορεία του χρόνου. Έγινε μια εργατική επανάσταση, η Μεγάλη Ρωσική Επανάσταση (1917), η πρώτη στον κόσμο που για πρώτη φορά πέτυχε να  εγκαθιδρύσει εξουσία και να πραγματοποιήσει μια πορεία 70 χρόνων. Δηλ. ενός χρονικού διαστήματος που ιστορικά δεν αποτελεί μέγεθος, αλλά στην πραγματικότητα επηρέασε τις εξελίξεις παγκοσμίως. Σε αυτά τα 70 χρόνια έσπασε ο κόσμος στα 2 ιδιαίτερα μετά και την Κινεζική επανάσταση. Με την πτώση της ΕΣΣΔ ο κόσμος περνάει μια δεκαετία 1990-2000 όπου η κυριαρχία του ενός μέρους  (ΗΠΑ-ΕΕ-Καναδάς-Αυστραλία) μοιάζει αδιαμφισβήτητη, αφού και η ίδια η Ρωσία βλέπει τον εαυτό της στο ΝΑΤΟ, όπως και πολλές από τις χώρες που είχαν συγκροτήσει την ΕΣΣΔ. Σε εκείνη τη φάση "τον άλλο κόσμο" τον εξέφρασε η Κίνα. Δεν έχουμε ασχοληθεί πολύ εδώ στην Ελλάδα για τη σημασία της Κίνας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, αλλά το θέμα μου σε αυτό το κείμενο είναι άλλο. Το θέμα είναι τι ακριβώς συμβαίνει στη Ρωσία. Η Μαρξιστική-Λενινιστική θεωρία αναλύει πως η εργατική τάξη καταργεί το κράτος και την εξουσία της αστικής τάξης, μιας τάξης που διαμορφώθηκε από την Επανάσταση στη Γαλλία, το Συμβιβασμό στην Αγγλία, τον Εμφύλιο στην Αμερική κλπ. Μιας τάξης που συγκέντρωσε τα μέσα παραγωγής και το κεφάλαιο και στάθηκε άτεγκτη απέναντι στην εργατική δύναμη που όμως της ήταν απαραίτητη για την μεγάλη κλίμακα της παραγωγής που οδήγησε αρχικά σε μεγάλη κερδοφορία αλλά μπλόκαρε οριστικά από τη δεκαετία του '70.

-Από το 1990 ο κόσμος ακολουθεί την πορεία της Παγκοσμιοποίησης, του Παγκόσμιου χωριού όπως τους άρεσε να λένε οι οππορτουνιστές σε όλο τον κόσμο,  λες και με την πτώση της ΕΣΣΔ  εξέλειπε ο παράγων ανωμαλίας που εμπόδιζε την παγκόσμια ευτυχία της ανθρωπότητας. Η Παγκσμιοποίηση μας έδωσε ένα πλανητάρχη και μια παγκοσμιοποίηση της Αμερικανικής κυριαρχίας. Τίποτε άλλο. Ωστόσο στα 30 χρόνια που μεσολάβησαν από το 1990 μέχρι σήμερα δεν κάθισαν όλοι με σταυρωμένα τα χέρια και έτσι το όνειρο της Παγκοσμιοποίησης έφτασε ασθμαίνοντας μέχρι το 2008, ενώ η Κίνα και η Ρωσία ακολουθούσαν μια γραμμή ανάπτυξης με διαφορετικές προτεραιότητες. Φτάσαμε έτσι στο 2014 και στον Φεβρουάριο του 2022. Τα γεγονότα είναι γνωστά. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι ο Ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ και των δορυφόρων τους απέκτησαν αντίπαλο που έχει διαφορετική άποψη για το πως μπορεί να προχωρήσει ο κόσμος και βλέπει πολύ διαφορετικά τη θέση του, από αυτό που θα βόλευε την Αμερική. Δηλ. ο Ιμπεριαλισμός είναι το ανώτατο στάδιο του Καπιταλισμού, αλλά εδώ δεν έχουμε απλώς μια ανισόμετρη ανάπτυξη των ίδιων των ιμπεριαλιστικών χωρών, φαινόμενο που έχει ερμηνευθεί από τον Λένιν, έχουμε διάσπαση του Ιμπεριαλισμού. Και μάλιστα μια διάσπαση με τις εξής ιδιομορφίες: 1.  Στην Κίνα καθοδηγεί τη δημιουργία της καπιταλιστικής κοινωνίας το Κομμουνιστικό Κόμμα με σκοπό τη δημιουργία της σχετικής πλειοψηφίας των χορτάτων ή αυτών που έχουν να φάνε ασκώντας ταυτοχρόνως αυστηρό έλεγχο στο πως διαμορφώνεται η τάξη των ιδιοκτητών μέσων παραγωγής και κεφαλαίου, και 2. Στη Ρωσία μετά το ξεδόντιασμα της αστικής τάξης το 1917, αυτό που διαμορφώνεται ως αστική τάξη αποτελείται από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν την πρωταρχική συσσώρευση αφού το μόνο που έκαναν ήταν να κλέψουν την περιουσία των λαών της πρώην Σοβ. Ένωσης. Αυτό σημαίνει την ύπαρξη πλουσίων αλλά χωρίς συγκρότηση, χωρίς ιδεολογία που να απαντάει σε σύγχρονα προβλήματα από τη δική τους σκοπιά και χωρίς πραγματική εξουσία. Στη Ρωσία την εξουσία την έχει ο Πρόεδρος, η Δούμα και ο Στρατός. 

-Με αυτές τις δύο δυνάμεις, που έχουν ένα σοβαρό αποτύπωμα στον πλανήτη αφού η Ρωσία έχει τη μεγαλύτερη εδαφική έκταση με πλούτο πρώτων υλών και η Κίνα αποτελεί από μόνη της ένα σύστημα  λόγω του πληθυσμού της, η εικόνα του Ιμπεριαλισμού ως ανώτατου σταδίου, που αν δεν είχαν μεσολαβήσει οι επαναστάσεις του 1917 και 1948 θα μπορούσε να ήταν ενιαία, τώρα σπάει από ένα πρόσθετο επίπεδο στη σπείρα της εξέλιξης όπου ο πόλος του καπιταλισμού που αποτελεί ιμπεριαλιστικό στάδιο με όλα τα χαρακτηριστικά, έχει να αντιμετωπίσει έναν αντίπαλο που δεν είναι χαρακτηρισμένος ολοκληρωμένα, έχει δηλ. και απρόβλεπτες πτυχές. Στο σημείο αυτό τίθεται το ζήτημα της στάσης του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος απέναντι στο γεγονός στο οποίο συμποσούνται σήμερα όλα τα παραπάνω. Το γεγονός είναι ο πόλεμος του ΝΑΤΟ στο έδαφος της Ουκρανίας με στόχο τη Ρωσία και την Κίνα. Το ερώτημα είναι, αν το εργατικό κίνημα μπορεί να αξιοποιήσει προς όφελός του όχι απλά μια ρωγμή συμφερόντων μεταξύ όμοιων αντιπάλων, αλλά μια εντελώς νέα κατάσταση όπου ο υπό διαμόρφωση δεύτερος πόλος εξουσίας στον κόσμο, έχει διαφορετική άποψη για την οικονομία, για τις διακρατικές σχέσεις και στο τέλος αμφισβητεί και θεωρητικά την Αμερικανική κυριαρχία στον κόσμο. Και βέβαια γνωρίζει ότι η βάση της ύπαρξής του είναι αυτή η διαφορετικότητα στο βαθμό που καταφέρει να δώσει μια διαφορετική απάντηση στον τρόπο ύπαρξης της ανθρωπότητας. Κοιτώντας τις εξελίξεις με αυτή την οπτική φαίνεται ότι η προσπάθεια των ίσων αποστάσεων με το σύνθημα "δεν διαλέγουμε ιμπεριαλιστή" αποτελεί φυγή από την πραγματικότητα, ενώ το στρατόπεδο των Νατοϊκών θα βιώσει όχι απλά μια οικονομική κρίση, αλλά μια συνολική αμφισβήτηση και εκ των έσω που θα απειλήσει την ενότητά του.

-Οι εξελίξεις από δω και πέρα δεν είναι καθόλου εύκολο να προβλεφθούν, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Αυτό όμως που μπορεί κανείς με σιγουριά να υποστηρίξει είναι το λαϊκό συμφέρον στη χώρα του. Το συμφέρον του εργαζόμενου λαού στην Ελλάδα, αλλά και των νέων, των συνταξιούχων, των ελεύθ. επαγγελματιών κλπ είναι ο προσανατολισμός της χώρας σταθερά προς την κοινή λογική: -Χρειαζόμαστε φθηνή ενέργεια, για τις επιχειρήσεις, για τα σπίτια, για τις υποδομές. Δεν χρειαζόμαστε ακριβή ενέργεια που θα εξισορροπούν κυβερνητικές πολιτικές με επιδόματα και πλαφόν και την ίδια στιγμή θα μας χρεώνουν την "εξυπηρέτηση" απαγορεύοντας κάθε συζήτηση για αυξήσεις μισθών και συντάξεων. Στην πανελλαδική απεργία της 9ης Νοεμβρίου το σύνθημα είναι "φθηνή ενέργεια, όχι στην εξάρτηση του LNG, αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις και δεν μας νοιάζει να μας πούνε και Ρωσόφιλους". Απ'ότι καταλαβαίνω βέβαια θα κρατάω μόνη μου μια πικέτα με αυτό το σύνθημα.

 Το Σάββατο 4 Ιουνίου στο Φεστιβάλ των Αναιρέσεων έγινε εκδήλωση για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ήταν μια ενδιαφέρουσα παρουσίαση απόψεων των συμμετεχόντων στο τραπέζι της εκδήλωσης. Πήραν μέρος ο εκπρόσωπος του ΝΑΡ Γιώργος Μιχαηλίδης, ιστορικός,  εκπρόσωπος οργάνωσης από την Σερβία, εκπρόσωπος του κόμματος εργασίας της Τουρκίας και ο δημοσιογράφος της Καθημερινής Πέτρος Παπακωνσταντίνου. 

- Με εξαίρεση τον σύντροφο από την Σερβία όπου δήλωσε ότι το 85% των Σέρβων είναι κατά των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας, πράγμα που καθιστά πολύ δύσκολο να έχει η πολιτική ηγεσία διαφορετική θέση στο ζήτημα, ενώ τόνισε ότι ασκούνται πολύ μεγάλες πιέσεις από το ΝΑΤΟ για να αλλάξει θέση η κυβέρνηση της Σερβίας στο ζήτημα των κυρώσεων, το πνεύμα στο τραπέζι ήταν, όπως πολλές φορές επανέλαβε η συτονίστρια "δεν διαλέγουμε ιμπεριαλιστή".

-Συζήτηση με το κοινό που παρακολούθησε την εκδήλωση δεν μπόρεσε να γίνει με εξαίρεση 3-4 ερωτήσεις και 2-3 λιγόλεπτες τοποθετήσεις. Έτσι θεωρώ σημαντικό να συνεχίσω εδώ τη συζήτηση γιατί με εντυπωσίασε η τοποθέτηση του Π.Π/νου. 

-Ξεκινώντας ο Π.Π. την ομιλία του έθεσε ένα ερώτημα: "Τι είναι αυτός ο πόλεμος;" και απάντησε ο ίδιος ότι δεν έχει καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα. Είπε μάλιστα ότι μια εβδομάδα πριν την 24η Φεβρουαρίου - "εισβολή" τη χαρακτήρισε -βρέθηκε στη Μόσχα ως δημοσιογράφος και μίλησε με κυβερνητικά στελέχη, στελέχη της αντιπολίτευσης, οικονομικούς παράγοντες και κανείς δεν γνώριζε κάτι για τον πόλεμο όπως και κανείς δεν πίστευε ότι θα γίνει.

Μετά από αυτό το εντυπωσιακό άνοιγμα, γιατί όπως όλοι γνωρίζουμε έγινε μια συνεδρίαση του Κοινοβουλίου με εισήγηση του ΚΚ Ρωσίας, όπου με πλειοψηφία 90% ελήφθη η απόφαση να βοηθήσει η Ρωσία στρατιωτικά τις δύο Λ.Δ. του Ντομπάς, το ερώτημα είναι πως δεν ήξερε κανείς τίποτα στη Μόσχα; Γιατί όλοι μπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει απόφαση μιας χώρας να βοηθήσει στρατιωτικά τον οποιονδήποτε στο έδαφος άλλης χώρας. Ποιός ξέρει; μπορεί ο ΠΠ να έπεσε σε περιπτώσεις ανθρώπων που απουσίαζαν από τις διαδικασίες της Δούμας και ίσως έτσι εξηγείται ότι μιλώντας για τον πόλεμο χρησιμοποιούσε την έκφραση: "ο πόλεμος του Πούτιν".

Στη συνέχεια ωστόσο της τοποθέτησης φάνηκε ότι ο ΠΠ ήξερε πολλά πράγματα για τον "πόλεμο του Πούτιν". Είπε ότι είναι ένας άδικος πόλεμος, δηλ. δεν είχε λόγο να γίνει, ότι στον πόλεμο αυτόν ο Πούτιν (πάντα αυτός μόνος του) χρησιμοποιεί σύμβολα της Σοβιετικής Ένωσής (είναι χαζός ο κόσμος δηλ. του πετάει ο Πούτιν μια κόκκινη σημαία και αυτός πάει και σκοτώνεται ευτυχισμένος), ότι ήθελε να καταλάβει όλη την Ουκρανία αλλά μετά το ξανασκέφτηκε, ότι τώρα μάλλον νικάει αλλά θα δούμε τι θα γίνει και εκεί κάπου, μεταξύ οραμάτων Πούτιν για τη νέα Ρωσική Αυτοκρατορία και την αδύνατη οικονομία της Ρωσίας, ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του. 

-Έμεινα λίγο στον τόπο, γιατί από τη μια σκεφτόμουν ότι πρέπει να βάλω τις φωνές

και από την άλλη σκεφτόμουν ότι αυτό δεν είναι σωστή συμπεριφορά (αυτό μας έχει φάει εδώ στην Ελλάδα) και ρωτάω:

1 - Υπάρχει το ΝΑΤΟ στον κόσμο; και καλά να μην έχει καταλήξει ο ΠΠ τι είναι ο "πόλεμος του Πούτιν", αλλά τουλάχιστον τι είναι το ΝΑΤΟ έχει καταλήξει; Και όχι βέβαια τι είναι το ΝΑΤΟ σκέτο, αλλά τι είναι το ΝΑΤΟ ως αιτία της δυστυχίας και της λιμοκτονίας ολόκληρων λαών; 

2. Είπε ο ΠΠ ότι το ΝΑΤΟ ήταν εγκεφαλικά νεκρό -όπως είπε και ο Μακρόν- και το ανέστησε ο "πόλεμος του Πούτιν". Πράγματι. Νεκρό ήταν το ΝΑΤΟ. Είχαμε εξοπλισμούς; είχαμε επεμβάσεις; είχαμε πλάνα για την Ασία; Είχαμε συστηματική περικύκλωση της Ρωσίας με στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε πρώην χώρες της ΣΕ και του Συμφώνου Βαρσοβίας; Είχαμε εν τέλει μια συστηματική επέκταση του ΝΑΤΟ του νεκρού σε όλο τον πλανήτη; 

-Φαντάζεστε μια τρίωρη εκδήλωση  στην οποία το τι είναι το ΝΑΤΟ και τι σημαίνει η επέκτασή του στην Ασία, άφησε εντελώς αδιάφορους τους ομιλητές; Και όπως είπε και ο εκπρόσωπος του κόμματος εργασίας της Τουρκίας (αυτό είναι κάτι σαν το εργατικό κόμμα της Αγγλίας;) "αυτά τα περί περικύκλωσης της Ρωσίας και της Κίνας είναι προπαγάνδα του Ιμπεριαλισμού".

-Και ήταν και Σαββατόβραδο.

 

"Η κοινωνική γνώση την εποχή της κατάρρευσης των προσδοκιών"

  Διάλεξη του Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα* (30/03/2020)

Μετάφραση από τα ισπανικά : Μαρία Γασπαρινάτου

Έχουμε εισέλθει σε καιρούς παράδοξους, τυπικούς μιας παγκόσμιας κοινωνίας σε μεταβατική
κατάσταση. Καιροί γενικευμένης αστάθειας στους οποίους κάθε κοινό μέλλον διαλύεται και
κανείς δεν ξέρει αν αυτό που θα φέρει το αύριο θα είναι μια επανάληψη του σήμερα, ή μια νέα
κοινωνική τάξη πραγμάτων όπου θα υπάρχει μεγαλύτερη φροντίδα για την ευημερία των
ανθρώπων ... ή η άβυσσος. Η ανησυχία για τα μελλούμενα είναι η μόνη βεβαιότητα.
Πλέον δεν αντιμετωπίζουμε με τις κανονικότητες και τις τυχαιότητες της καθημερινής ζωής,
όπως για παράδειγμα όταν παίρναμε το μετρό για να πάμε στη δουλειά και δεν μπορούσαμε
να προβλέψουμε ποιον θα συναντούσαμε στο βαγόνι ή αν θα φτάναμε στην ώρα μας. Η
τωρινή αβεβαιότητα είναι βαθύτερη, έχει να κάνει με το πεπρωμένο μας, καθώς δεν
γνωρίζουμε πότε θα ξαναπάρουμε το μετρό, αν θα έχουμε δουλειά για να πάμε ή, τελικά, αν
θα είμαστε ζωντανοί. Ζούμε, επομένως, μια απόλυτη κατάρρευση της όποιας προοπτικής των
σημερινών κοινωνιών κατά την οποία η τυχαιότητα του μέλλοντος είναι τέτοια που όλα όσα
φανταζόμαστε θα μπορούσαν να συμβούν, συμπεριλαμβανομένου και του τίποτα.
Ένας μικρός ιός ανάμεσα στις εκατοντάδες χιλιάδες ιών που υπάρχουν, ευθύνεται που πάνω
από 2,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν αναστείλει τις καθημερινές τους δραστηριότητες,
ένα μεγάλο μέρος των επαγγελμάτων με τα οποία οι άνθρωποι αναπαράγουν τα αναγκαία για
την ύπαρξή τους παρέλυσαν και οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν έκτακτα καθεστώτα για τις
μετακινήσεις και τις συναθροίσεις. Ο πανικός έχει καταλάβει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης
παγκόσμια και ένα πέπλο καχυποψίας για τον συνάνθρωπο, τον φορέα της νόσου, αναδύεται
στο νέο πνεύμα της εποχής.
Η απάτη της παγκοσμιοποίησης
Το παράδοξο είναι ότι στην εποχή της αποθέωσης της παγκοσμιοποίησης των χρηματοπιστωτικών αγορών, των αλυσίδων εφοδιασμού, της μαζικής κουλτούρας και των
δικτύων, η κύρια μέριμνα που λαμβάνεται ενόψει μιας παγκοσμιοποιημένης ασθένειας είναι η ατομική απομόνωση. Μοιάζει με την ομολογία της ήττας της παγκόσμιας αγοράς και των θιασωτών της απέναντι στην αναγκαία συνέχιση του Κράτους, της Δημόσιας Υγείας και της οικογένειας ως αδιαμφισβήτων πυρήνων της κοινωνικότητας και της ασφάλειας. Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως και γελοίο το να βλέπουμε τους προφήτες της ελεύθερης αγοράς και του “λιγότερου κράτους” που μέχρι χθες απαιτούσαν την κατάργηση των εθνικών συνόρων και την απαλλαγή από τα «κοστοβόρα» κοινωνικά δικαιώματα (υγεία, εκπαίδευση,
συνταξιοδότηση και άλλα) να χειροκροτούν το προληπτικό κλείσιμο των συνόρων και να απαιτούν από το κράτος πιο δραστικά μέτρα για την προστασία των πολιτών και την
αναζωογόνηση των εθνικών οικονομιών.
Η παγκοσμιοποιημένη ευφορία, ο τελικός στόχος της ανθρωπότητας, “κόλλησε” στην ατομική απομόνωση και η μόνη πολιτική οργάνωση που παίζει ρόλο μπροστά στην έκτακτη ανάγκη μιας παγκόσμιας επιδημίας, αποτέλεσμα της ίδιας της παγκοσμιοποίησης, είναι το κράτος.
Πρόκειται, χωρίς αμφιβολία, για μια φάρσα. Κάτι δεν πάει καλά σε αυτό το παράδοξο : είτε η παγκοσμιοποίηση ως πολιτικοοικονομικό σχέδιο ήταν και είναι μια συλλογική απάτη με στόχο το κέρδος των λίγων ή οι κοινωνίες δεν κατανοούν ακόμη τις "αρετές" του παγκοσμιοποιημένου κόσμου, δηλαδή είναι αυτό που λέμε ότι εάν η πραγματικότητα δεν
συμφωνεί με τη θεωρία τότε τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα. 
Η αλήθεια είναι ότι
δεν υπάρχει μια παγκοσμιοποιημένη απάντηση στο παγκόσμιο δράμα και σε αυτό το σημείο
έχουμε ήδη μια ετυμηγορία για τη μοιραία αυτή εποχή.
Πρόκειται προφανώς για μια τεράστια αποτυχία της παγκοσμιοποίησης, όπως έχει δομηθεί
μέχρι τώρα και κυρίως του πολιτικού λόγου που την θεμελίωσε και των ιδεολογικών
σχημάτων που χρησιμοποιήθηκαν για να τη στηρίξουν.
Φυσικά, εάν είναι παγκοσμιοποιημένες οι χρηματιστηριακές αγορές αλλά όχι και η κοινωνική
προστασία, εάν είναι παγκοσμιοποιημένες οι αλυσίδες εφοδιασμού αλλά όχι και η ελεύθερη
κυκλοφορία των ανθρώπων · εάν είναι παγκοσμιοποιημένα τα κοινωνικά δίκτυα αλλά όχι και
μισθοί ή οι ευκαιρίες, τότε η παγκοσμιοποίηση δεν είναι παρά ένα άλλοθι για ορισμένες
χώρες, για λίγους ανθρώπους ώστε να επιβάλλουν την κυριαρχία, την εξουσία και τον
πολιτισμό τους και όχι μια πραγματικά παγκόσμια ολοκλήρωση των ανθρώπινων
επιτευγμάτων προς όφελος όλων.
Έχουμε να κάνουμε με μια ανάπηρη παγκοσμιοποίηση, που την ίδια ώρα που δημιουργεί όλο
και μεγαλύτερες ανισότητες και αδικίες, αποδυναμώνει τους μηχανισμούς προστασίας και
περίθαλψης που έχουν οικοδομηθεί εδώ και δεκαετίες από τα εθνικά κράτη.
Σήμερα κατανοοούμε ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές δεν θεραπεύουν τις παγκόσμιες
ασθένειες, απλώς εντείνουν τις επιπτώσεις τους στους πλέον αδύναμους. Σήμερα βλέπουμε
ότι η ελεύθερη αγορά έχει αυξήσει την κοινωνική ανισότητα σε επίπεδα παρόμοια με εκείνα
των αρχών του 20ού αιώνα. Σύμφωνα με τον Piketty(α), το 1% των πιο πλούσιων ανθρώπων
στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίοι το 1975 κατείχαν το 20% του πλούτου που παράγονταν
από όλες τις παραγωγικές και χρηματοοικονομικές δραστηριότητες και το real estate, έως το
(α) ΣτΜ : Ο Thomas Piketty είναι Γάλλος οικονομολόγος (γεν. 1971) του οποίου το έργο επικεντρώνεται στις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες
2018 αύξησε αυτό το ποστοστό στο 40%, ποσοστό παρόμοιο με αυτό που κατείχαντο 1920.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι κανένας παγκόσμιος θεσμός δεν έχει την παραμικρή δυνατότητα να ενώσει την κοινωνία ώστε να αντιμετωπίσει τις παγκόσμιες αντιξοότητες, ενώ το κράτος
φαίνεται να το καταφέρνει. Εϊναι λες και το "αόρατο χέρι" του Smith να είναι, όχι μόνο άχρηστο για την φροντίδα της ανθρωπότητας, αλλά πιο επικίνδυνο και από την ίδια την πανδημία.
Γιατί μέχρι τώρα η παγκοσμιοποίηση λειτουργεί μόνο ως τρόπος αύξησης των ιδιωτικών κερδών των μεγάλων εταιρειών ενώ είναι ανίκανη σε ότι αφορά την προστασία των
ανθρώπων.
Η σημερινή επιδημία δεν είναι η πρώτη επιδημία με παγκόσμιο χαρακτήρα. Ήδη από τις αρχές του 16ου αιώνα με την εμφάνιση του παγκόσμιου εμπορίου είχαν εμφανιστεί, κατά την
διάρκεια της αποικιοποίησης της Αμερικής, επιδημίες όπως η ευλογιά που μείωσε τον ντόπιο πληθυσμό στο 70-80% του αρχικού πληθυσμού (β). Αργότερα, επιδημίες είχαμε σε διάφορα
μέρη του πλανήτη, όπως οι λοιμώξεις από χολέρα, η Ρωσική γρίπη τον 19ο αιώνα, η
ισπανική γρίπη, η γρίπη των πτηνών, το HIV και πρόσφατα ο SARS 1, ο H1N1 κ.ά.
Οι παγκόσμιες ασθένειες προκύπτουν από την τυπική και ουσιαστική υπαγωγή της ζωντανής
φύσης στη λογική της εμπορευματικής παραγωγής η οποία καταστρέφει τις λειτουργίες που
ρυθμίζουν την μετάδοση ασθενειών μεταξύ διαφορετικών ζωικών ειδών. Τυπική υπαγωγή,
όταν η μικρή αγροτική οικονομία πρεσάρεται για να εισχωρήσει όλο και βαθύτερα σε δάση και
αυτόνομα οικοσυστήματα με σκοπό να εμπορευματοποιήσει τη χλωρίδα και την πανίδα.
Πραγματική υποταγή, όταν η με καπιταλιστικούς όρους παραγωγή επιβάλλει να εφαρμόζονται
χωρίς όριο στα δάση εκτατικές γεωργικές εργασίες που καθορίζονται από τη ζήτηση των
αγορών εμπορευμάτων. Και στις δύο περιπτώσεις, η ισορροπία μεταξύ της άγριας ζωής και
του ανθρώπου, η οποία είχε ρυθμιστεί σταδιακά στους αιώνες μέσω της διαβίωσης του
ανθρώπινου πληθυσμού σε μικρές κοινότητες, διαταράσσεται σε διάστημα εβδομάδων, λόγω
της συσσώρευσης των ανθρώπων σε τεράστια οικιστικά συγκροτήματα όπου ξεσπούν
ραγδαίες, μαζικές και φονικές επιδημίες.
Πίσω από την πανδημία κρύβεται ο κοινωνικός πλουτισμός με την έννοια της απεριόριστης
συσσώρευσης χρημάτων και υλικών αγαθών από ιδιώτες, η οποία μετατρέπει τη φύση με τα
ζωντανά και άψυχα συστατικά της, σε μια απλή αποθήκη πρώτων υλών κατάλληλων για να
μεταποιηθούν, να πουληθούν και να καταναλωθούν. Πρόκειται για έναν τρόπο παραγωγής που βλέπει μόνο τη συσσώρευση κέρδους και αδυνατεί παντελώς να δημιουργήσει ένα
(β) ΣτΜ : Οι άποικοι έφεραν μαζί τους άγνωστες ασθένειες, στις οποίες οι αυτόχθονες προφανώς δεν
είχαν ανοσία. Αρρώστιες όπως η γρίπη και η ευλογιά θέρισαν το 90% με 95% του συνολικού πληθυσμού
της Αμερικής. Από την άφιξη των Ισπανών ως το 1570 ο πληθυσμός του Μεξικού ενδεχομένως μειώθηκε
από 25.000.000 σε 2.650.000, ενώ του Περού από ιλαρά9.000.000 σε 3.000.000. Παράλληλα, και οι
Ευρωπαίοι χτυπήθηκαν από ασθένειες: κατά τον 16ο αιώνα, η σύφιλη (η οποία πιθανώς προήλθε από
πρόσμιξη δύο παρεμφερών ασθενειών του Νέου και του Παλαιού Κόσμου) σκότωσε 1.000.000
Ευρωπαίους (πηγή wikipedia)

παγκόσμιο μοντέλο προστασίας των ανθρώπων, πόσω μάλλον της φύσης. Η κυρίαρχη τάξη η οποία με μανία θυσιάζει το φυσικό πλούτο στον βωμό του κέρδους δεν μπορεί να
κατανοήσει ότι θα καταλήξει να θυσιαστεί και η ίδια.
Το ότι σήμερα, οι παγκόσμιες αγορές και τα ιδρύματα κρύβονται πίσω από την κρατική νομιμοποίηση στην προσπάθειά τους να ελέγξουν τα καταστροφικά δαιμόνια που εξαπέλυσε
αυτή η παγκοσμιοποίηση, είναι η επιβεβαίωση μιας διπλής αποτυχίας: της αποτυχίας των παγκόσμιων οργανισμών να προτείνουν ρεαλιστικές παγκόσμιες δράσεις για την προστασία
της υγείας των ανθρώπων σε όλες τις χώρες της γης και της αποτυχίας των παγκόσμιωναγορών να εμποδίσουν την παγκόσμια οικονομική κατάρρευση που βαίνει επιταχυνόμενη
λόγω της πανδημίας.
Την οικονομική στασιμότητα των τελευταίων ετών ακολουθεί τώρα η παγκόσμια ύφεση, δηλαδή η συρρίκνωση των τοπικών οικονομιών που θα οδηγήσει σε κλείσιμο επιχειρήσεων
με τη μορφή επιδημίας, σε απολύσεις εκατομμυρίων εργαζομένων, στην καταστροφή των
οικογενειακών αποταμιεύσεων, στην αύξηση της φτώχειας και του πόνου. Και για άλλη μια φορά οι θιασώτες της παγκοσμιοποίησης, γεμάτοι με τη μικρότητα τους, σταυρώνουν τα χέρια περιμένοντας τα εθνικά κράτη να ξοδέψουν τα τελευταία τους αποθέματα υποθηκεύοντας το μέλλον τουλάχιστον δύο γενεών, για να περιορίσουν τη λαϊκή οργή και να μετριάσουν την καταστροφή που προκάλεσαν οι αρχιτέκτονες της παγκοσμιοποίησης.
Όταν η παγκοσμιοποίηση φαινόταν δυνατή, είχε πολλούς γονείς, ο ένας πιο παθιασμένος από τον άλλον σε σχέση με την υποτιθέμενη ιστορική υπεροχή της ελεύθερης αγοράς.
Σήμερα που η παγκόσμια ύφεση είναι περισσότερο από προφανής, δεν έχει ούτε κηδεμόνες ούτε υπεύθυνους. Τελικά, το κακοποιημένο κράτος είναι αυτό που θα βγει μπροστά για να
μετριάσει το τρομερό κοινωνικό κόστος του οικονομικού οργίου μιας μειοψηφίας.

Η επιστροφή του κράτους
Είναι βέβαιο ότι βρισκόμαστε και θα βρισκόμαστε ενώπιον μιας γενικής αναβάθμισης του κράτους, τόσο σε ότι αφορά την κοινωνική-προνοιακή του πλευρά όσο και στην οικονομική
και χρηματοδοτική του λειτουργία. Μπροστά στις καινούριες παγκόσμιες ασθένειες, τον κοινωνικό τρόμο και την οικονομική κατάρρευση, μόνο το κράτος έχει την οργανωτική
ικανότητα και την κοινωνική νομιμοποίηση ώστε να είναι σε θέση να υπερασπιστεί τους πολίτες.
Είμαστε σε μια στιγμή συλλογικής επιστροφής στον φόβο ο οποίος, σύμφωνα με τον Ελίας(γ)
αποτελεί το θεμέλιο των κρατικών οικοδομημάτων. Όμως, προς το παρόν μόνο το κράτος,
υπό την Γκραμσιανή έννοια του “ολοκληρωμένου κράτους” που αποτελείται από την “πολιτική
κοινωνία” και την “κοινωνία των πολιτών” (δ)
(γ) ΣτΜ : πιθανότατα εννοεί τον Γερμανό κοινωνιολόγο Norbert Elías (1897-1990) 
 μπορεί να προσανατολίσει τις κοινωνικές
διαθέσεις σε κοινή δράση και σε συλλογικές θυσίες και στην απαίτηση δημόσιων πολιτικών
πρόνοιας για την αντιμετώπιση της πανδημίας και της οικονομικής ύφεσης.
Υπό αυτές τις συνθήκες, το κράτος εμφανίζεται ως κοινότητα που προστατεύει από τον κίνδυνο του θανάτου και της οικονομικής κρίσης. Ακόμα και αν είναι σίγουρο ότι η μοίρα των πολλών εξαρτάται από τη γνώμη των λίγων που μονοπωλούν τις κρατικές αποφάσεις - και γι ́αυτό ο Μαρξ μίλησε για μια «απατηλή κοινότητα» - αυτές οι αποφάσεις πρέπει να είναι ικανές να δημιουργήσουν ένα σώμα ανθρώπων ενωμένων στη βάση της αποφασιστικότητάς
τους να υπερνικήσουν τις αντιξοότητες κι αυτό μπορεί να γίνει εφόσον καταφέρουν να “συνομιλήσουν” με τις κρυφές ελπίδες των κατώτερων τάξεων.
Το εθνικό κράτος αποτελεί την μόνη κοινωνική πραγματικότητα που ακόμα και σε συνθήκες
οικονομικής ύφεσης, μπορεί να αναδιοργανώσει τη συνηθισμένη ροή του χρήματος για να
προκαταβάλει σε όλους σήμερα αυτό που θα παραχθεί αύριο, προκειμένου να δοθεί ώθηση
στο εισόδημα της εργασίας, στην εσωτερική κατανάλωση, στην παραγωγικότητα της
εργασίας, στο δημόσιο και στις επενδύσεις.
Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε για πόσο καιρό θα συνεχιστεί αυτή η “επιστροφή στο κράτος”.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι για αρκετό καιρό ακόμα ούτε οι παγκόσμιες πλατφόρμες, ούτε τα
μέσα μαζικής ενημέρωσης, ούτε οι χρηματοπιστωτικές αγορές, ούτε οι επιχειρηματίες θα
μπορούν να διαμορφώσουν συσχετισμό και να αποσπάσουν την ηθική συναίνεση με τον
τρόπο που το κράτος το πράττει. Η επιστροφή σε μορφές τους κράτους ευημερίας ή σε
ρυθμούς ανάπτυξης που επιτυγχάνονταν πριν δεκαετίες δεν είναι πιθανή διότι πλέον έχουν
δημιουργηθεί αλληλεξαρτήσεις τεχνικής και οικονομικής φύσης που δεν αφήνουν περιθώριο
να αναδυθούν αυτόνομες κοινωνίες που να επικεντρώνονται στην εσωτερική αγορά και στην
μόνιμη απασχόληση. Αλλά χωρίς κοινωνικό κράτος που να φροντίζει για τις συνθήκες ζωής
του πληθυσμου, θα είμαστε καταδικασμένοι να συνεχίζουμε τις καταστροφικές πρακτικές της
παγκοσμιοποίησης που κλονίζουν συθέμελα τις κοινωνίες και τις αφήνουν στο χείλος της αβύσσου της ιστορίας.
Οι αναδυόμενες μορφές κράτους θα πρέπει να παντρέψουν τις πολιτικές για την αναγέννηση
της εσωτερικής αγοράς, την επέκταση του κράτους πρόνοιας σε εργαζόμενους, σε ανέργους
και σε όλες τις υβριδικές μορφές αυτοαπασχόλησης, τον εκδημοκρατισμό στα ζητήματα της
ιδιοκτησίας και της λήψης των αποφάσεων, με τον έλεγχο και οργάνωση των παγκόσμιων
αλυσίδων ανεφοδιασμού, με το ριζοσπαστικό έλεγχο των χρηματοοικονομικών ροών και με
άμεσες ενέργειες για την προστασία του περιβάλλοντος.
(δ) ΣτΜ : Ο Αντόνιο Γκράμσι λέει πως όχι μόνο το κράτος, αλλά και η κοινωνία των πολιτών παίζει
ρόλο στη διατήρηση του καπιταλισμού. Έτσι δημιουργεί τον όρο “ολοκληρωμένο κράτος”. O Γκράμσι είδε το
καπιταλιστικό κράτος ως αποτελούμενο από δύο αλληλοεπικαλυπτόμενες σφαίρες: την “πολιτική κοινωνία”
που κυβερνάει με δύναμη και την “κοινωνία των πολιτών” που διέπει τη συναίνεση.
Ένα ακομά παράδοξο της εποχής μας, εποχής κατά την οποία βρισκόμαστε πάνω σε ένα
σταυροδρόμι, είναι ο κίνδυνος της στρεβλής επιστροφής του Κράτους με τη μορφή ενός
αντίστροφου κεϋνσιανισμού και ενός ολοκληρωτισμού των big data, με την τεχνολογία να
χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των “επικίνδυνων” τάξεων. Αν το κράτος επιστρέψει μόνο για
να χρησιμοποιήσει το δημόσιο χρήμα με στόχο τη διατήρηση των ποσοστών κερδοφορίας
των μεγάλων εταιρειών, τότε δεν έχουμε να κάνουμε με το κοινωνικό κράτος, αλλά με ένα
κράτος που πατρονάρεται από την επιχειρηματική αριστοκρατία όπως ακριβώς συνέβαινε
κατά τη διάρκεια της νεοφιλελεύθερης περιόδου που μας οδήγησε στη σημερινή κοινωνική
κατάρρευση.
Και αν η χρήση των μεγάλων δεδομένων εφαρμόζεται ήδη για την ιατρική μέριμνα της
κοινωνίας έως και για την επιβολή της κοινωνικής αντεπανάστασης, πρόκειται να
αντιμετωπίσουμε μια νέα φάση της βιοπολιτικής που μετατρέπεται πλέον σε πολιτική
δεδομένων. Αυτή η πολιτική των big data η οποία περνά πλέον, από την εφαρμογή μεθόδων
πειθάρχησης σε εργοστάσια, σε κέντρα κράτησης, σε συστήματα δημόσιας υγείας κλπ, στον
αλγοριθμικό έλεγχο όλων των πράξεων της ζωής, ξεκινώντας από το ιστορικό των
μετακινήσεων των ανθρώπων, τις σχέσεις τους, τις προσωπικές τους επιλογές, τις
προτιμήσεις τους, τις σκέψεις τους και φτάνοντας ακόμη και στις πιθανές μελλοντικές τους
ενέργειές, γίνεται πια κομμάτι κάποιου αλγορίθμου που «μετράει» την «επικινδυνότητα» των
προσώπων. Σήμερα διατρέχουμε ιατρικό κίνδυνο? Αύριο πολιτισμικό κίνδυνο... και την
επόμενη πολιτικό κίνδυνο...
Η μη αναγωγιμότητα (ε)

του σώματος

Η πραγματικότητα είναι ότι το σώμα στον κοινωνικό χώρο-χρόνο ήταν πάντα ο εμμονικός
στόχος όλων των εξουσιών και σήμερα αυτό γίνεται απόλυτο. Ο Valery(στ) σε έναν από τους
διαλόγους του έλεγε ότι το πιο βαθύ πράγμα στους ανθρώπους είναι το δέρμα τους και δεν
έκανε λάθος. Οι κώδικες των κοινωνικών σχέσεων είναι χαραγμένοι στην επιδερμίδα του
σώματος για αυτό και, αυτό που περισσότερο ξαφνιάζει κατά την απομόνωση είναι η
συνάντηση των σωμάτων, οι κινήσεις των κοντινών μορφών, η γλώσσα του σώματος που
χωρίς να το συνειδητοποιεί μιλά..
Έτσι λοιπόν, θα λέγαμε ότι κι εμείς, μέσα στο άγχος του εγκλεισμου, στρουθοκαμηλίζουμε
μπροστά στην πρακτική έκφραση της φιλελεύθερης ουτοπίας του αυτάρκους ατόμου που θα
(ε) ΣτΜ : Ως αναγωγισμός ορίζεται η αναγωγή σύνθετων οντοτήτων ή μορφών σε απλούστερες
(Lausen,2014). Ένα τυπικό παράδειγμα αναγωγισμού είναι η αναγωγή των κοινωνικών ομάδων σε άτομα
(σε απλούστερη μορφή).
(στ) ΣτΜ : Ο Πωλ Βαλερύ (Ambroise-Paul-Toussaint-Jules Valéry, 30 Οκτωβρίου 1871 – 20 Ιουλίου
1945) ήταν Γάλλος ποιητής, συγγραφέας και φιλόσοφος.

σκόπευε να αντικαταστήσει την κοινωνική με την εικονική πραγματικότητα. Τα σώματα και οι
αλληλεπιδράσεις τους είναι και θα συνεχίσουν να είναι απολύτως απαραίτητα για την κοινωνία και την ανθρωπότητα. Γνωρίζουμε ότι οι από απόσταση θέσεις εργασίας, η "τηλε-
εργασία", παρότι σημαντική και σε ανάπτυξη, δεν είναι ο κυρίαρχος τρόπος δημιουργίας πλούτου για τα έθνη. Ότι η εργατική δύναμη είναι ο συνδυασμός σωματικής και πνευματικήπροσπάθειας. Πως τα εθνικά κράτη παραλύουν όταν εκλείπει η χειρωνακτική εργασία. Είναι
λες και το δέρμα και το σώμα να αποτελούν παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας γενικά και
της κάθε κοινότητα ειδικά, από την οικογένεια ως την εθνική και την παγκόσμια κοινότητα.
Ένα like στο Facebook δεν είναι παρά μια ευκαιριακή ταύτιση γούστων που δεν παράγει
τίποτα άλλο παρά προστίθεται σε ενα νούμερο ανώνυμων σχέσεων. Αντίθετα, η συνέλευση
αποτελεί ένα διαρκές κοινωνικό – συνεργατικό εποικοδόμημα πανω σε πρακτικές γνώσεις και
κοινές εμπειρίες.
Το άγχος και το αίσθημα του ακρωτηριασμού που νιώθουν οι άνθρωποι οι οποίοι υφίστανται
τον αναγκαίο προσωρινό εγκλεισμό, αποδεικνύουν ότι το σώμα δεν είναι απλώς το δοχείο ενός εγκεφάλου ικανού να κάνει το άλμα στην απόλυτη εικονικότητα. Όχι, το σώμα δεν είναι
ένα κουτί γεμάτο οργανωμένους νευρώνες. Το σώμα είναι η προέκταση του εγκεφάλου με τον ίδιο τρόπο που ο εγκέφαλος είναι η προέκταση του σώματος και επομένως οι μηχανισμοί της
γνώσης, της δημιουργίας, της φροντίδας και της κοινωνικής δράσης είναι λειτουργίεςσύμφυτες με το σώμα στην αλληλεπίδρασή του με τα άλλα σώματα, με την ανθρωπότητα και τη φύση. Είναι επομένως ένα ιδανικό εργαλείο παραγωγής κοινωνικής γνώσης καιαναπαραγωγής της κοινωνίας.
Ένα ακόμα παράδοξο αυτής της μπερδεμένης εποχής είναι ότι τα όρια της επιβαλλόμενης
παγκόσμιας εικονικής πραγματικότητας αναδεικνύουν το μέγεθος της σημασίας των
πραγματικών εμπειριών. Είναι πιθανό η σημερινή δυσάρεστη εμπειρία να ξεχαστεί σε λίγα
χρόνια και πολλοί να βγαίνουν πάλι στο δρόμο σκυμμένοι στο κινητό τους, όμως θα μπορούν
να το κάνουν επειδή οι άνθρωποι θα είναι εκεί, χειροπιαστοί, αλληλεπιδρώντας μέσα από τις
ματιές και τις χειρονομίες ακόμα και όταν η συνείδησή θα παρακολουθεί ένα διάλογο στο
whatsapp. Αλλά είναι επίσης πιθανό ότι το άγχος της συνάντησης με τους άλλους θα
επανέρχεται στο μέλλον ξανά και ξανά, εάν σήμερα δεν μπορέσουμε να αντλήσουμε
διδάγματα σε σχέση με αυτή τη μίζερη παγκοσμιοποίηση που δεν ενδιαφέρεται ούτε για τους
απλούς ανθρώπους αλλά ούτε και για την ίδια τη φύση. Και τότε ίσως ο φόβος γίνει μόνιμο
status κοινωνικής συμβίωσης.
Οι άνθρωποι είμαστε εκ φύσεως όντα οικουμενικά και αξίζουμε έναν τύπο παγκοσμιοποίησης
που να πηγαίνει πολύ πιο πέρα από τις αγορές και τις ροές κεφαλαίων.Χρειαζόμαστε την
παγκοσμιοποίηση της γνώσης, της ιατρικής φροντίδας, της μεταφοράς των προσώπων, της
αξίας της εργασίας, της πρόνοιας για τη φύση, της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών,

των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων λαών, χρειαζόμαστε δηλαδή την παγκοσμιοποίηση της
κοινωνικής ισότητας σε όλους τους τομείς που είναι το μοναδικό πράγμα που μας κάνει πιο
πλούσιους σαν ανθρώπους. Όσο δε γίνεται σα μια μορφή μετάβασης προς την
παγκοσμιοποίηση των κοινωνικών δικαιωμάτων, είναι απολύτως αναγκαίο ένα Κοινωνικό
Κράτος των πληβείων, όχι μόνο για να προστατεύει τον πιο αδύναμο πληθυσμό, αλλά και για
να αναπτύξει τον τομέα της δημόσιας υγείας και τα εργατικά δικαιώματα και να αναδομήσει
αμοιβαία ζωτικές διεργασίες στη σχέση μας με τη φύση. Αλλά και επιπλέον να αναπτύσσει
διαρκώς τον εκδημοκρατισμό στο θέμα της κατοχής του υλικού πλούτου άρα και στην
πολιτική, στον τρόπο λήψης των αποφάσεων που πρέπει να κατευθύνονται όλο και
περισσότερο από κάτω προς τα πάνω και όλο και λιγότερο από πάνω προς τα κάτω σε ένα
κράτος ολοκληρωμένο που ακτινοβολεί τη δημοκρατική μοριακή συνοχή της κοινωνίας.
Το Πανεπιστήμιο στην εποχή του πλανητικού χάους
Τέλος, το δημόσιο πανεπιστήμιο είναι μέρος του κράτους. Στην πραγματικότητα, είναι ένας
από τους πιο σημαντικούς θεσμούς του σε ότι αφορά τη διαμόρφωση πολλαπλών, κρατικών
και μη, πολιτικών : καθιστά καθολική την βασική εκπαίδευση, προσφέρει εκπαιδευτικά αγαθά,
ανοίγει δρόμους για την εμφάνιση νέων επαγγελμάτων και, πάνω απ ́ όλα, παράγει κοινωνική
γνώση και μεθόδους για την πνευματική, λογική και ηθική ενότητα της κοινωνίας με το
κράτος.
Στην εποχή του νεοφιλελευθερισμού, με την κατάρρευση του κοινωνικού κράτους, οι ελίτ
αναζήτησαν τη νομιμοποίηση μέσα από τον εναγκαλισμό τους με εξωτερικούς θεσμούς, τις
τεχνοκρατικές υπηρεσίες των βόρειων πανεπιστημίων, τους συμβούλους διεθνών
οργανισμών οι οποίοι επικεντρώθηκαν στη δημιουργία ενός σχεδίου αποκόμισης οφέλους
από την απαλλοτρίωση των δημοσίων πόρων και την εξαγωγή του εθνικού οικονομικού
πλεονάσματος. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την αποικιοποίηση και υποβάθμιση των δημόσιων
πανεπιστημιών και της εγχώριας γνώσης.
Καμία κοινωνία δεν είναι ικανή για αυτοδιάθεση, για να καθορίσει δηλαδή το πεπρωμένο της
από μόνη της, χωρίς να μπορεί να παράξει γνώση για τον εαυτό της και για τον κόσμο. Αυτός
είναι ο λόγος για τον οποίο σήμερα τα πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν μια διπλή πρόκληση:
Κατ ́ αρχήν, της ανάπτυξης της ικανότητά τους να δημιουργούν τη δική τους γνώση που
σημαίνει να μην αρκούνται να επαναλαμβάνουν και να εμβαθύνουν σε αυτά που ήδη έχουν
παραχθεί στον υπόλοιπο κόσμο. Βεβαίως, η προσέγγιση της παγκόσμιας γνώσης είναι
απαραίτητη για την παραγωγή νέων πραγμάτων. Όμως η πραγματικότητα της κάθε χώρας
δεν είναι η εμπειρική επιβεβαίωση της θεωρίας που έχει παραχθεί σε κάποιο άλλο μέρος του
κόσμου και πολύ περισσότερο δεν είναι ο προσωρινός εκτροχιασμός από έναν στόχο στον
οποίο θα πρέπει να προσηλωθούμε αργά ή γρήγορα.Πρέπει να τολμάμε να παράγουμε νέες γνώσεις, νέες εννοιολογικές δομές που να καθιστούν
κατανοητό αυτόν τον τυφώνα των πρωτόγνωρων γεγονότων που συνδιαλλέγονται με
εννοιολογικά σχήματα που παράγονται σε άλλα μέρη του κόσμου και επίσης να ερμηνεύουμε
με λογικές κατηγορίες αυτό που συμβαίνει εδώ και αυτό που συμβαίνει σε αυτές τις άλλες
περιοχές του πλανήτη. Βρισκόμαστε σε μια εξαιρετική στιγμή για τις κοινωνικές επιστήμες
εξαιτίας της ιδιαιτερότητας όσων διαδραματίζονται σε όλο το φάσμα της κοινωνικής εμπειρίας.
Σε όλη την ιστορία της λατινοαμερικανικής κοινωνίας μέχρι σήμερα, υπάρχουν παραδείγματα
ασύγκριτης πολιτικής και κοινωνικής τόλμης με την αμφισβήτηση πολλαπλών σχέσεων
εξουσίας, με τη δημιουργία σύνθετων καινοτόμων θεσμών, με την ανάδειξη πρωτοποριακών
μορφών συλλογικής δράσης, ενώ πολλά από τα παραπάνω αποτελούν παράδειγμα και
σημείο αναφοράς για άλλες περιοές του κόσμου. Το ίδιο θα πρέπει να συμβαίνει στο πεδίο
της παραγωγής κοινωνικής θεωρίας και γνώσης. Και στην πραγματικότητα αυτό συμβαίνει,
υστερούμε όμως στο να παρατηρούμε πιο προσεκτικά αυτό που συμβαίνει στο εσωτερικό
μας αξιοποιώντας το και ως πηγή δημιουργίας καθολικής γνώσης.
Επιπλέον, έχουμε εναν περισσότερο πληθυντικό και πιο κοσμοπολίτικο τρόπο σκέψης για να
προσεγγίζουμε την πραγματικότητα. Και αυτό σε αντίθεση με τις ακαδημίες των κεντρικών
χωρών στις οποίες το κάθε αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο και ο κάθε διαπρεπής
διανοούμενος, προφανώς σαν αποτέλεσμα του ανταγωνισμού στην ακαδημαϊκή ιεραρχία ,
περιφρονούν με τη σιωπή τους αυτό που παράγεται από άλλα έθνη, διεπόμενοι από έναν
είδος χυδαίου πνευματικού εθνικισμού. Στις χώρες μας, από την άλλη πλευρά, υπάρχει πολύ
μεγάλο ενδιαφέρον, ενίοτε ασύγκριτα μεγάλο, για την ακαδημαϊκή παραγωγή άλλων χωρών,
ειδικά αν πρόκειται για κυρίαρχες χώρες. Αυτό, που καταρχήν μπορεί να μοιάζει βαρίδι,
μπορεί να αποτελέσει ένα μεγάλο πλεονέκτημα αν συνδυαστεί με την ασίγαστη αγάπη μας
για τη χώρα και την ήπειρό μας. Κάτι τέτοιο τελικά θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε
διαδικασία παραγωγής γνώσης με οικουμενική ισχύ μεγαλύτερη από επικρατούσες θεωρίες
περιφερειακής και τοπικής ισχύος, οι οποίες παρουσιάζονται ως οικουμενικές λόγω του
γεγονότος της ιδεολογικής επιρροής των κυρίαρχων οικονομικά χωρών όπου και παράγονται
αυτές οι γνώσεις.
Κατά δεύτερον, ο φοιτητής, ο δάσκαλος και ο ερευνητής έχουν χρέος απέναντι στην
κοινωνία. Απέναντι από το στρεβλό αίτημα της "αξιακής ουδετερότητας" το οποίο
φαντασιώνει ότι είναι δυνατό να βρεθούν άνθρωποι που παράγουν διανοητικό έργο,
απαλλαγμένοι και ανεπηρέαστοι από αξίες, πολιτικές πεποιθήσεις και ηθικούς φραγμούς -
πράγμα που βέβαια αποτελεί μια μεταφυσική προσέγγιση του κόσμου- προβάλλεται το
προφανές ότι ο ερευνητής δεν μπορεί να αποκοπεί από το κοινωνικό του περιβάλλον ή από
το πλέγμα των σχέσεων εξουσίας που τον περιβάλλουν. Με αυστηρούς όρους, η ισχύς κάθε
καλής έρευνας προκύπτει ακριβώς από τη σωστή διαχείριση αυτού του πλέγματος σχέσεων

του ερευνητή ως κοινωνικού όντος. Για να εκθέσουμε το πρόβλημα της έρευνας πρέπει να
ξεκινήσουμε από τη συνειδητοποίηση αυτών των περιορισμών. Αλλά αυτή η αμείλικτη
συνείδηση των αξιακών κριτηρίων τα οποία βοηθούν να εντοπίσουμε το προς μελέτη
κοινωνικό γεγονός δεν πρέπει να υποβάλει ούτε τη διαδικασία ούτε το αποτέλεσμα της
έρευνας, διότι τότε πλέον δεν κάνουμε έρευνα αλλά απλώς επικυρώνουμε ότι ήταν ήδη
γνωστό από πριν, ενώ σε αυτήν την περίπτωση το υπό έρευνα γεγονός δεν προκύπτει από
μια σειρά αιτιωδών συναφειών αλλά από μια σειρά επιθυμιών, ακυρώνοντας έτσι τη
διαδικασία της έρευνας.
Το αν συνάδουν οι κοινωνικές δεσμεύσεις του ερευνητή (ΣτΜ : με το σκοπό της έρευνας), θα
φανεί στο σημείο που τα προς μελέτη γεγονότα θα γίνουν ορατά και θα διατυπωθούν τα
ερωτήματα που θα χρησιμοποιηθούν για την έρευνα αυτών των γεγονότων, καθώς κάθε
διαφορετική κοσμοθεωρία διαμορφώνει, περισσότερο ή λιγότερο εμφανώς, μια σειρά
άπειρων ερωτήσεων εντός του πλαισίου των προσδοκιών και των απόψεων που υπάρχουν
για την πορεία του κόσμου.
Οι πεποιθήσεις (ΣτΜ: του κοινωνικού ερευνητή) , στην περίπτωση που αυτές αφορούν μια
κριτική στάση απέναντι στην πραγματικότητα, δοκιμάζονται στην διεπιστημονικότητα και τον
αντικομφορμισμό των εννοιολογικών εργαλείων της έρευνας με κριτήριο το να υιοθετηθούν,
να τροποποιηθούν, να συντεθούν και να επινοηθούν εκείνα τα οποία καθιστούν κατανοητή τη
δυναμική των γεγονότων. Η ίδια η έρευνα, εν τη εξελίξει της, αναπόφευκτα θα αναδείξει
λογικές αντιλήψεις και σχήματα που θα βοηθήσουν να διατυπωθούν και να
συστηματοποιηθούν τα αποτελέσματα της έρευνας, και τα οποία δεν πρέπει να
απορρίψουμε. Οι τρόποι συλλογής και μέτρησης των δεδομένων των κοινωνικών προτσές
πρέπει επίσης να προσαρμοστούν ώστε να καλύπτουν τις περισσότερες πλευρές του υπό
έρευνα γεγονότος, την ίδια στιγμή που η λογική διατύπωση των εξαγόμενων πρέπει να
καθοδηγείται από την πρόθεση να καταστεί εμφανής, σχεδόν αξιωματική, η σειρά των
λογικών και πρακτικών συμπτώσεων που αφορούν τους ανθρώπους που εμπλέκονται στο
συγκεκριμένο κοινωνικό γεγονός.
Έτσι οι κοινωνικές πεποιθήσεις θα παίρνουν αξία απο την αποδεικτική δύναμη των
γεγονότων και όχι από τη ρητορία.
Η κοινωνική γνώση, η ανάδυση του κράτους και οι περίοδοι στρατηγικής αβεβαιότητας των
χωρών, ανοίγουν το δρόμο στις απεριόριστες δυνατοτήτες κοινωνικής δημιουργίας, σε
πολιτικές συμφωνίες και βοηθούν στην ανάπτυξη ακαδημαϊκών εργαλείων ικανών να
συμβάλλουν στην αυτοσυνείδηση της κοινωνίας και να επηρεάσουν τις δημόσιες πολιτικές.
Ο κόσμος βρίσκεται παγιδευμένος σε μια δίνη πολλαπλών περιβαλλοντικών, οικονομικών,
υγειονομικών και πολιτικών κρίσεων που ρευστοποιούν όλες τις προβλέψεις για το μέλλον.
Και το χειρότερο είναι ότι αυτό συνοδεύεται με τον κίνδυνο να επιβληθούν «λύσεις» που σημαίνουν ακόμα μεγαλύτερα δεινά από τα σημερινά για τις κατώτερες τάξεις. Όμως η
κατάσταση της κοινωνικής ή εθνικής υποταγής μέσα σε αυτό τον πλανητικό ανεμοστρόβιλο αναστέλεται και μαζί και η ενεργητική υποστήριξη στις αποφάσεις και τις λύσεις που
προτείνονται από τις κυρίαρχες ελίτ. Η προσκόλληση στα κυρίαρχα οράματα – έργο της άρχουσας τάξη – τα οποία πλέον είναι εύθραστα, και η διάβρωση της κοινής λογικής που
αυτή η προσκόλληση προκαλεί, δημιουργεί μια αγωνία πλανητική και την επιθυμία για νέες βεβαιότητες. Εάν, σε αυτό το σημείο, η κριτική σκέψη, γενικά, και η ακαδημαϊκή κοινότητα ειδικά, συμβάλλουν στο να τεθούν τα ζητήματα τα σχετικά με την ηθική κατάπτωση τόσο στους κυρίαρχους όσο και στους υποτελείς, και στο να καταστήσουν γνωστά τα εργαλεία της κοινωνικής αυτογνωσίας, τότε είναι πιθανό, μέσα στην έκτακτη κατάσταση του μέλλοντος, να
δυναμώσει εκείνη η κατεύθυνση που στηρίζεται στην κοινωνική δράση, στην αλληλεγγύη και στην ισότητα, που είναι ο μόνος τρόπος για να απελευθερωθούν οι κατώτερες τάξεις από την
υποτέλεια.
Μόνο έτσι, το μέλλον που αναδύεται, όπως και αν θέλετε να το ονομάσετε, θα είναι δικό μας,
θα είναι αυτο που η κοινωνία είναι ικανή να προσφέρει στον εαυτό της και αυτό για το οποίο αξίζει να διακινδυνεύσουμε ότι είμαστε μέχρι σήμερα.

[*] Ο Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα είναι πρώην Αντιπρόεδρος του Πολυεθνικού Κράτους της Βολιβίας με την κυβέρνηση του Έβο Μοράλες. Μετά το φασιστικό πραξικόπημα του
Οκτωβρίου στη Βολιβία, ο Λινέρα διέφυγε στο εξωτερικό και μετά από ένα ταξίδι με πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς σήμερα ζει στην Αργεντινή. Το παρόν αποτελεί την εναρκτήρια διάλεξή
του για τον ακαδημαϊκό κύκλο σπουδών Κοινωνιολογίας και Ανθρωπολογίας του Ινστιτούτου Ανώτερων Κοινωνικών Σπουδών του Εθνικού Πανεπιστημίου του San Martín στην Αργεντινή στο οποίο πλέον εργάζεται ως καθηγητής και ερευνητής στον τομέα των κοινωνικών και πολιτικών επιστημών. 
Η διάλεξη έγινε στις 30 Μαρτίου 2020.
Ο πρώην πρόεδρος της κυβέρνησης της Βολιβίας Έβο Μοράλες βρίσκεται επίσης στην Αργεντινή.

Πολεμάς το φασισμό; Πλάκα μου κάνεις.

-Φασισμός. Μια λέξη στο καθημερινό μας λεξιλόγιο που πολύ συχνά λέγεται χωρίς συνείδηση του περιεχομένου της.

Λέγεται συνήθως από ανθρώπους που ανήκουν σε πολιτικές οργανώσεις της ποικίλης αριστεράς. Σπάνια θα την ακούσεις από οπαδούς τέτοιων οργανώσεων και ποτέ από τον απλό κόσμο.

-Δεν έχω την πρόθεση να ανοίξω μια φιλοσοφική συζήτηση για το θέμα. Έχω όμως την πρόθεση να ξεκαθαρίσω τους λογαριασμούς μου με μια κατάσταση που τη θεωρώ κατ’ουσίαν απολίτικη και εντελώς αποπροσανατολιστική.

-Εσύ λοιπόν που πολεμάς το φασισμό, τι γνώμη έχεις για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο;

-Ήταν ένας πόλεμος για το ξαναμοίρασμα του κόσμου;  Ήταν ένας πόλεμος «που σκοτώθηκαν άνθρωποι και από τις δύο πλευρές» όπως λέει η επίσημη ιδεολογική θέση της ΕΕ; (1). Ήταν ένας πόλεμος με τελικό στόχο τη νεαρή τότε Σοβιετική Ένωση με έντονο ιδεολογικό περιεχόμενο;  Και ποιό ήταν αυτό το περιεχόμενο;

-Εσύ που πολεμάς το φασισμό, τι γνώμη έχεις για τις ΗΠΑ από τον Β’ ΠΠ και μέχρι σήμερα; Ποιο είναι το καθεστώς εκεί; Ποιος είναι ο ρόλος των ΗΠΑ στον κόσμο;

-Τι γνώμη έχεις για την ΕΕ; Πιστεύεις ότι είναι ιστορικά αναγκαία η ύπαρξή της; Θεωρείς μήπως ότι είναι κάτι πιο δημοκρατικό από την Κούβα για παράδειγμα;

-Τι πιστεύεις για την Παγκοσμιοποίηση; Πιστεύεις πχ, ότι είναι μια αντικειμενική και αξιοποιήσιμη από το εργατικό κίνημα, διαδικασία;

-Εσύ που πολεμάς το φασισμό, τι πιστεύεις ότι έγινε στη Γιουγκοσλαβία; Τότε έγιναν μετρήσεις της κοινής γνώμης σε όλο το δυτικό κόσμο. Οι μόνες χώρες που οι λαοί τοποθετήθηκαν με συντριπτικά ποσοστά εναντίον της επέμβασης ΗΠΑ-ΕΕ σε μια χώρα μέσα στην καρδιά της Ευρώπης ήταν ο Ελληνικός και ο Γιουγκοσλαβικός, πως το βλέπεις αυτό;

-Από το 1999 με την επίθεση στους Δίδυμους πύργους στη Νέα Υόρκη το «ενδιαφέρον» της Δύσης στρέφεται στην Ασία. Η Κίνα εμφανίζεται δυναμικά στο προσκήνιο , ενώ η Ρωσία ανασυγκροτείται μετά τη διάλυση της Σ. Ενωσης.  Όλα τα στοιχεία δείχνουν Ρωσία και Κίνα στο στόχαστρο της Δύσης. Πως τοποθετείσαι σ’αυτό;  Πως κατανοείς το ξεκαθάρισμα του πεδίου από τα «ζιζάνια» των καθεστώτων στο Ιράκ, στη Λιβύη και τέλος στη Συρία; Θεωρείς ότι είναι τυχαία τα γεγονότα; Θεωρείς ότι αυτό που επιδιώκει η Δύση είναι ο εκδημοκρατισμός; Η πάταξη της ανομίας των χωρών αυτών;

-Και για να πάμε στους πιο μυημένους. Τι είναι οι οργανώσεις του ΙSIS; Τους προτιμάς για παράδειγμα από την κυβέρνηση της Συρίας υπό τον Ασαντ; Είναι επιθετική η στάση της Ρωσίας στη Συρία; Έχει το δικαίωμα η Ρωσία να υπερασπιστεί τον εαυτό της; Έχει το δικαίωμα ο Συριακός λαός, αυτός που έμεινε αποδεκατισμένος να υπερασπίζεται τη χώρα του, ή έπρεπε να έχουν φύγει όλοι, να πέσει ο Ασαντ και να μείνει το έδαφος της Συρίας στο ΝΑΤΟ και τις επιδιώξεις της Δύσης χωρίς τους Σύριους;

-Συμφωνείς με τη συμμαχία των Κούρδων με τις ΗΠΑ; Θεωρείς πως οποιοδήποτε κράτος δημιουργήσουν οι Κούρδοι με αμερικάνο-νατοϊκή κηδεμονία, θα είναι κάτι καλό για τον Κουρδικό λαό και την ειρήνη στην περιοχή;

-Έχω μια απορία, πως πολεμάς το φασισμό, χωρίς να αναφέρεσαι στην Κύπρο;  Συχνά υπονοείς ότι η Τουρκία έχει κι αυτή κάποια δικαιώματα στον πλούτο του Αιγαίου. Πως το λες αυτό χωρίς να λες ταυτοχρόνως ότι κατέλαβε τη μισή Κύπρο το 1974;

-Τι είναι για σένα το Προσφυγικό και Μεταναστευτικό πρόβλημα; Ένα πρόβλημα ευαισθησίας απέναντι στην ανθρώπινη δυστυχία;  Αν το αντιλαμβάνεται έτσι ένας απλός άνθρωπος, έτσι είναι. Αλλά μια πολιτική οργάνωση; Μπορεί από όλο αυτό το παζλ της παγκοσμιοποίησης του πολέμου, να ξεχωρίζει μόνο την πλευρά της ανθρώπινης δυστυχίας; Μα αυτή θα αναπαράγεται συνεχώς. Πως θα τα βγάλεις πέρα με μόνο όπλο τη θεωρία της κλιματικής αλλαγής και τη Γκρέτα; Τι θα γίνει τελικά; Θα μετακομίσει ο μισός πλανήτης στον άλλο μισό; Βοηθιέται ο Σύριος πρόσφυγας για να σταματήσει να είναι πρόσφυγας, με μια θεώρηση ότι  αν κάτι σκατώσει στη χώρα του, πχ. να μην πέσει ο Ασαντ, θα τη βρει την άκρη γιατί εσύ έχεις οργανώσει την αλληλεγγύη;

-Τελικά ποιο είναι το περιεχόμενο στη σημερινή κατάσταση, της έννοιας του φασισμού; Είναι ο εθνικισμός; Ο πατριωτισμός του λαού είναι εθνικισμός; Άρα φασισμός; Η υπεράσπιση του χώρου που ζούμε, είναι εθνικισμός, πατριωτισμός και άρα φασισμός;

-Πως βλέπεις την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Να διαλύεται μια χώρα και στη διπλανή χώρα να υπάρχει κίνημα για να εφαρμοστούν διεθνείς συνθήκες πχ της Γενεύης για τους πρόσφυγες, δηλ. να παραμείνουν κάτω από καλλίτερες συνθήκες πρόσφυγες και να δέχεσαι ότι αυτό μπορεί να γίνεται ξανά και ξανά για πολλά χρόνια. Τελικά τι θέλουν οι άνθρωποι; Να έχουν ή να μην έχουν τόπο αναφοράς; Να έχουν η να μην έχουν χώρα;

-Θα μου πεις τα σύνορα κάθε 100 χρόνια αλλάζουν. Και τι σημαίνει αυτό; Πάντα με πόλεμο αλλάζουν και για συγκεκριμένους λόγους και συμφέροντα που καμιά σχέση δεν έχουν με τους λαούς. Άρα οι λαοί αφού χρειάζονται ειρήνη, δεν θέλουν και αλλαγή συνόρων. Τι είναι αυτό; Εθνικισμός, πατριωτισμός και εν τέλει φασισμός;

-Πρέπει να σου πω ότι τις γνωρίζω τις απαντήσεις σου. Γι’αυτό σου λέω. Πως πολεμάς το φασισμό χωρίς να πολεμάς τον πόλεμο και αυτούς που τον προετοιμάζουν;

Σίγουρα μου κάνεις πλάκα.

Airbnb το ευκολάκι των εκλογών

Μια πολύ καλή φίλη, εντελώς εμπιστευτικά μου λέει:

-«μην το υποτιμάς, η διείσδυση των αμερικανών στην Κούβα με την airbnb ξεκίνησε».

-Γέλασα, γιατί είναι βέβαιο ότι η αμερικανική διείσδυση στην Ελλάδα περίμενε την airbnb.

-Ο Χάρι Κλυν έλεγε ότι είμαστε η μόνη αφρικανική χώρα, με λευκούς κατοίκους. Νομίζω ότι μπορούμε να πούμε επίσης, ότι είμαστε η μόνη ευρωπαϊκή χώρα της Β. Αμερικανικής ηπείρου, από πολλά χρόνια.

-Το άρθρο αυτό έχει σκοπό να συμβάλει στον εξορθολογισμό ενός προβλήματος, που παραπαίει ανάμεσα στη γνώση, την άγνοια και την επιφανειακότητα. Προσφέρεται εξ’άλλου πάρα πολύ η προεκλογική περίοδος για κουβέντες του αέρα.

-Ας ξεκινήσουμε από τις αναγκαίες παραδοχές:

* Παραδοχή πρώτη: Ιστορικά διαμορφωμένες συνθήκες δημιούργησαν στην Ελλάδα μια πραγματικότητα που διαφέρει πολύ από τη συνήθη σε άλλες χώρες στο ζήτημα της στέγης. Δυο είναι τα βασικά χαρακτηριστικά,

α-Διεσπαρμένη ιδιοκτησία σε ακίνητα που φτάνει μέχρι και σήμερα σε ποσοστό περίπου 85%. Το ποσοστό αυτό μέχρι το1999 είναι πραγματικό αφού μέχρι τότε δεν υπάρχει τραπεζικός δανεισμός για το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του.

β-Η σαφής προτίμηση διευρυμένων τμημάτων της αστικής τάξης σε επενδύσεις σε ακίνητα, διαμόρφωσε μια σαφή και αποτελεσματική νομοθεσία στο ζήτημα της προστασίας της ιδιοκτησίας στα ακίνητα, Νομοθεσία που λόγω του α-, αποδείχθηκε ωφέλιμη και για τη μικρή ιδιοκτησία.

*Παραδοχή δεύτερη: Από το 1950 έως το 2000, η ώσμωση με την πραγματικότητα στο εξωτερικό επιβεβαιώνει ξανά και ξανά το ίδιο συμπέρασμα: - Η στέγη στο εξωτερικό είναι θέμα επιχειρηματικής δραστηριότητας με βάση το μοντέλο κατασκευή-ιδιοκτησία της επιχείρησης–εκμίσθωση,

σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου το μοντέλο που ακολούθησαν οι κατασκευαστές ήταν κατασκευή – πώληση.

Ο λόγος είναι σαφής. Στο εξωτερικό έχουμε κατασκευαστές που κινούνται με τραπεζικό δανεισμό-ανακυκλούμενο (οι τράπεζες δεν θέλουν εξόφληση δανείων), που εξυπηρετείται από την απόδοση των μισθώσεων. Στην Ελλάδα οι κατασκευαστές κτίζουν-πωλούν και ξαναχτίζουν. Μέχρι δε το 1999 χρηματοδοτούν οι ίδιοι την αγορά κατοικιών από ιδιώτες με τον όρο της διαλυτικής αίρεσης στα συμβόλαια αγοροπωλησίας –την κατάρτιση ιδιωτικών συμφωνητικών και τη χρήση συναλλαγματικών. Το σύστημα αυτό λειτούργησε αρκετά καλά αφού εκατομμύρια άνθρωποι απέκτησαν ιδιόκτητη στέγη.

*Παραδοχή Τρίτη: Στην Ελλάδα, για ιστορικούς λόγους, έχουμε το πρωτότυπο σύστημα της αντιπαροχής μέχρι το 2005,  το οποίο επιφανειακά και με περισσή ευκολία κατηγορείται για καταστροφή του αστικού περιβάλλοντος , ενώ είναι σαφές, ότι οι πόλεις μας έτσι ακριβώς θα ήταν και χωρίς την αντιπαροχή. Στη θέση της θα υπήρχε μια ανάλογη με το εξωτερικό επιχειρηματική δραστηριότητα και όλοι θα γινόμασταν  ενοικιαστές.

*Παραδοχή τέταρτη: Η ποιότητα κατοικίας για τους εργαζόμενους στην Ελλάδα, είναι πολλά επίπεδα ανώτερη και φθηνότερη από αντίστοιχες καταστάσεις εργαζομένων στο εξωτερικό και κυρίως ιδιόκτητη σε πολύ μεγάλο ποσοστό.

-Και φτάνουμε στο 2010, 60 χρόνια μετά το 1950, που εργαλειακά θεωρώ ως έτος που ξεκινά η κατασκευή στην οικοδομή.

-Από την αρχή της επίκλησης της κρίσης και της ανάγκης ειδικών προγραμμάτων για τον εργαζόμενο λαό της Ελλάδας, βασικός στόχος είναι η εκτεταμένη ιδιοκτησία λαϊκών στρωμάτων στην κατοικία. Το «ιδιωτικό χρέος» αποτελεί στόχο όχι μόνο για δανειστές και Eurogroup, αλλά και για τμήματα της κεντρο-αριστεράς με ευρωπαϊκό προσανατολισμό: ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, ΣΥΡΙΖΑ και μικρότερων σχηματισμών. Ωστόσο όλοι κατανοούν την ιδιαιτερότητα του προβλήματος, ακόμη και οι αλλεπάλληλες μνημονιακές κυβερνήσεις οι οποίες αναγκάζονται να μεταθέτουν την προσαρμογή στις απαιτήσεις των δανειστών και να παίρνουν μέτρα, έστω και αμφιλεγόμενα, προστασίας των δανειοληπτών στεγαστικών δανείων.

Το 2017 όμως, έχουμε ποιοτική αλλαγή στον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος.

-Αλλάζουν βασικά στοιχεία της νομοθεσίας για τους πλειστηριασμούς (Κ.Π.Δ.)- όπως και της νομικής διαδικασίας με αποτέλεσμα το 2019, για πρώτη φορά μετά τη θέσπιση του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού και την υιοθέτηση νόμου περί προστασίας της πρώτης κατοικίας για πολύ λίγους, να βρισκόμαστε μπροστά σε πραγματική απειλή της ανάγκης οι κάτοικοι να έχουν στέγη.

-Σημαντικό στοιχείο της νέας πραγματικότητας είναι ο ιδεολογικός μανδύας της πολιτικής πρακτικής της κυβέρνησης Σύριζα, όπου υιοθετεί ουσιαστικά όλους τους λόγους επιβολής των αναγκαστικών μνημονιακών προγραμμάτων που έθεσαν τον εργαζόμενο λαό σε κατάσταση αιχμαλωσίας. Μοιραία συνέπεια η αλλαγή της πλάστιγγας προς τις τράπεζες, οι οποίες ενώ πήραν δισεκατομμύρια σε συνεχείς ανακεφαλαιοποιήσεις αναγορεύονται σε κριτές της συμπεριφοράς των δανειοληπτών, της εκτίμησης της οικονομικής τους κατάστασης και σε δικαστές για την τύχη χιλιάδων οικογενειών.

-Στα πλαίσια αυτής της πραγματικότητας, εισάγεται ο νόμος για τη βραχυχρόνια μίσθωση. Δίνεται λοιπόν το δικαίωμα σε οποιονδήποτε διαθέτει ιδιόκτητη στέγη, ή ιδιοκτησία ακινήτου ή ακινήτων, να τα διαθέσει σε καθεστώς βραχυχρόνιας μίσθωσης.

-Και εδώ αρχίζει το πανηγύρι.

-Ζήτημα πρώτο: - είναι καινούργιο θέμα η βραχυχρόνια μίσθωση στην Ελλάδα; Δεκαετίες τώρα νοικιάζουμε δωμάτια για κάποιες μέρες, για τις διακοπές μας. Δεν είναι γελοίο να βγαίνει σήμερα ένας υποψήφιος στην Αθήνα και να επικαλείται ότι οι εκπαιδευτικοί δεν βρίσκουν σπίτια στα νησιά λόγω της airbnb;  «Rooms to let» λέγεται η ελληνική airbnb, και υπάρχει εδώ και 4 δεκαετίες τουλάχιστον.

-Ζήτημα δεύτερο: - το καθήκον της πολιτικής για τη στέγη, σε ποιόν ανήκει; Στον ιδιοκτήτη ενός ή πολλών ακινήτων; Ή στην κυβέρνηση;

Ποιοι κάνουν κοινωνική πολιτική; Οι πολίτες; Οι ιδιοκτήτες; Η στέγη είναι θέμα της καλοσύνης κάποιου ιδιοκτήτη που διαθέτει ένα σπίτι στον ενοικιαστή ακόμα κι αν δεν μπορεί να πληρώσει;

-Όταν ένας εργαζόμενος σήμερα, δεν έχει να πληρώσει το νοίκι του, τι λέει η κυβέρνηση; Λέει ότι αυτό είναι ιδιωτικό ζήτημα του ιδιοκτήτη και του ενοικιαστή. Όταν ένας εργαζόμενος δεν έχει να πληρώσει το δάνειό του, τι λέει η κυβέρνηση; Ότι αυτό είναι θέμα δικό του και της τράπεζας.

-Τελικά που είναι η κυβέρνηση;

Η κυβέρνηση είναι στις ιδιωτικοποιήσεις, τις επενδύσεις και τη διάθεση της δημόσιας περιουσίας του λαού στο μεγάλο κεφάλαιο. Εκεί είναι η κυβέρνηση. Κι ας ξεφουρνίζουν οι κυβερνητικοί υποψήφιοι, ότι θα «πάρουν μέτρα για την airbnb». Κάτι που να πιάνει πρέπει να πούνε.

-Για να δούμε όμως, η βραχυχρόνια μίσθωση στην Ελλάδα είναι θέμα τουρισμού μόνο; Τα κτίρια που αγοράζουν ξένες επιχειρήσεις τα θέλουν για τουριστική αξιοποίηση; Για να σκεφτούμε λιγάκι.

-Εκτός από τουρίστες τι άλλο έχουμε στην Ελλάδα; Έχουμε πρόσφυγες. Είναι πρόσκαιρο αυτό; Όλα τα σημάδια λένε πως όχι. Και ενώ ο τουρίστας είναι μια ιδιωτική και προσωπική του υπόθεση, για το που θα πάει διακοπές και που θα μείνει, με τους πρόσφυγες τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Οι πρόσφυγες είναι ένας πληθυσμός σε ομηρία. Όπου τον βάλουνε εκεί θα μείνει. Μήπως αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι και μπίζνα; Ασφαλώς και μπορεί. Γιατί εδώ υπάρχουν επιδοτήσεις. Δηλ. ζεστό αφορολόγητο χρήμα. Τα κτίρια στο κέντρο της Αθήνας θα διαμορφωθούν και για τους τουρίστες και για τους πρόσφυγες, αλλά οι περισσότεροι επιχειρηματίες προτιμούν τους πρόσφυγες, γιατί εδώ έχει ΣΔΙΤ, ΜΚΟ, εγγυημένες ποσότητες και ότι άλλο διαθέτει το τραγάνισμα του δημόσιου κορβανά.

-Και ο κόσμος που ψάχνει για σπίτι;

-Ο κόσμος δεν θα βρίσκει σπίτι, για όλους τους παραπάνω λόγους. Να ξέρει όμως ο κόσμος και τι του φταίει. Όχι να ρωτάει τους κυβερνητικούς υποψήφιους τι θα κάνουν με την airbnb, γιατί και η αφέλεια έχει τα όριά της.

-Η κυβέρνηση, με ένα νόμο και ένα άρθρο μπορεί να θέσει κίνητρα ενοικίασης σπιτιού σε ενοικιαστές, τέτοια που να καθιστούν τη μακροχρόνια μίσθωση πιο συμφέρουσα από τη βραχυχρόνια. Και αυτό είναι που πρέπει να ζητήσουν όλοι οι σοβαροί άνθρωποι που ζητούν ψήφο αυτή την περίοδο.

-Ωστόσο, η κυβέρνηση δεν πρόκειται να κάνει τίποτε από όλα αυτά. Η επιχειρήσεις διαχείρισης ακινήτων είναι μεγάλο κομμάτι της καπιταλιστικής οικονομίας διεθνώς. Δε νομίζω ότι η ελληνική κυβέρνηση αφήνει περιθώρια να πιστέψει κανείς ότι θα αντιμετωπίσει το θέμα της αγοράς ακινήτων διαφορετικά. Είτε πρόκειται για fund είτε για πολίτες της Κίνας που θέλουν τη χρυσή βίζα, είτε για επιχειρηματίες που θέλουν να επενδύσουν στη φτώχεια, την προσφυγιά και τον πόλεμο, όλοι αυτοί εισάγουν χρήμα στα δημόσια ταμεία και τις τράπεζες. Και εδώ τελειώνει κάθε συζήτηση για το δικαίωμα στέγης όσον αφορά την κυβερνητική πολιτική.

-Είναι το σημείο που όλοι εμείς καταλαβαίνουμε ότι το θέμα της στέγης όπως και πολλά άλλα, θα εξελιχθούν αναλόγως της δικής μας αντίδρασης, αντίστασης και ανυπακοής εναντίον της κυβερνητικής πολιτικής συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου στο χώρο της κατοικίας και όχι εναντίον ιδιοκτητών στέγης, όπως θα προσπαθήσουν να πείσουν εντελώς πασοκικά οι υποψήφιοι του λεγόμενου προοδευτικού μετώπου.